Η πανδημία COVID-19 αποτέλεσε σημείο καμπής για πολλές πτυχές της ανθρώπινης ζωής, και μία από αυτές αφορά την εκρηκτική αύξηση της διαδικτυακής εξάρτησης στους εφήβους. Σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα, το 62,7% του εφηβικού πληθυσμού εμφανίζει συμπεριφορές εθισμού στο διαδίκτυο, ενώ το 20% παρουσιάζει σοβαρά σημάδια απομόνωσης από την καθημερινότητα.

Προβληματική συμπεριφορά ανά φύλο
Η κατανομή της διαδικτυακής εξάρτησης παρουσιάζει διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα δύο φύλα. Τα αγόρια εστιάζουν κυρίως στο gaming, κάτι που συχνά συνοδεύεται από εμφάνιση θυμού, βίαιων συμπεριφορών και επιθετικότητας. Από την άλλη πλευρά, τα κορίτσια καταναλώνουν εντατικά χρόνο στα κοινωνικά δίκτυα, γεγονός που συνδέεται με εσωστρέφεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση και εκδηλώσεις καταθλιπτικού συναισθήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συχνότητα περιστατικών αυτοτραυματισμού στα κορίτσια έχει αυξηθεί από 3-5% προ πανδημίας σε 10%.

Διατροφικές διαταραχές και επιπτώσεις στη σωματική υγεία
Η διαδικτυακή εξάρτηση δεν περιορίζεται μόνο στις ψυχολογικές επιπτώσεις, αλλά επηρεάζει και την σωματική υγεία. Όπως επισημαίνει η δρ Άρτεμις Κ. Τσίτσικα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εφηβικής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ, οι εθισμένοι έφηβοι εμφανίζουν διατροφικές αποκλίσεις, αύξηση του σωματικού βάρους λόγω μειωμένης φυσικής δραστηριότητας, καθώς και αναστροφή του ωραρίου ύπνου. Το άγχος και τα συναισθήματα απόσυρσης είναι επίσης συχνά.

Η επίδραση της πανδημίας
Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και η απομάκρυνση από τη φυσική σχολική κοινότητα αποτέλεσαν σοβαρούς παράγοντες αποσταθεροποίησης, σύμφωνα με έρευνες από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΕΚΠΑ «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας». Πριν την πανδημία, το ποσοστό διαδικτυακής εξάρτησης στον εφηβικό πληθυσμό κυμαινόταν στο 40%, ενώ κατά τη διάρκεια των lockdowns αυξήθηκε στο 62,7%.

Διαταραχές σεξουαλικής υγείας
Η πανδημία έφερε επίσης αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οι έφηβοι διαχειρίζονται τη σεξουαλικότητά τους. Όπως εξηγεί η δρ Τσίτσικα, οι συνθήκες απομόνωσης οδήγησαν στη στροφή προς την εικονική αλληλεπίδραση, με αποτέλεσμα τη διάδοση συμπεριφορών όπως το sexting, τα διαδικτυακά ραντεβού και η αυξημένη χρήση πορνογραφικού υλικού, ειδικά στα αγόρια. Η συχνή ενασχόληση με τέτοιου είδους περιεχόμενο (>3 φορές την εβδομάδα) μπορεί, σύμφωνα με μελέτες, να επηρεάσει αρνητικά τη μελλοντική σεξουαλική λειτουργικότητα και έκφραση.

Ο ρόλος των γονέων
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, βασική είναι η ενεργή εμπλοκή των γονέων. Η δρ Τσίτσικα προτείνει την ενίσχυση της επικοινωνίας με τα παιδιά, τη δημιουργία κινήτρων για δραστηριότητες και στόχους καθώς και την προώθηση της ισορροπημένης διατροφής και φυσικής άσκησης. Είναι επίσης κρίσιμο οι γονείς να παρέχουν θετικά πρότυπα συμπεριφοράς και να ενθαρρύνουν τη δημιουργική